Συχνά, ακούμε την ερώτηση: “Μα, έχουν τα παιδιά πόνο στην μέση;”. Αν κι η απάντηση μπορεί να είναι και θετική κι αρνητική, η βαθύτερη ερώτηση που κρύβεται είναι: “Γιατί ένα παιδί χρειάζεται τον χειροπράκτη;”. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους θα έπρεπε να επισκεφτείς έναν χειροπράκτη κι άλλοι τόσοι για τους οποίους πρέπει να σκεφτείς να έρθεις μαζί με το παιδί ή τα παιδιά της οικογένειας. Πολλοί ξεκινούν ακόμα και πριν την γέννηση του παιδιού, όταν η μέλλουσα μαμά ξεκινά την χειροπρακτική της φροντίδα. Στο Ινστιτούτο μας, αναλαμβάνουμε παιδιά όλων των ηλικιών, καθώς επικεντρωνόμαστε στον τρόπο με τον οποίο η σπονδυλική στήλη επεμβαίνει στην λειτουργία και την ανάπτυξη του νευρικού συστήματος. Σε αυτή την ανάρτηση, θα εστιάσουμε σε μια συγκεκριμένη πάθηση, για την οποία αρκετοί γονείς φέρνουν τα παιδιά τους στον χειροπράκτη.
Σύνδρομο Λειτουργικής Αποσύνδεσης
Το Σύνδρομο Λειτουργικής Αποσύνδεσης (Functional Disconnection Syndrome ή SDS) είναι ο όρος που χρησιμοποιήθηκε από τον Δρ. Ρόμπερτ Μελίλο στο βιβλίο του “Παιδιά με αποσύνδεση” (“Disconnected Kids”) για να περιγράψει την πάθηση κατά την οποία περιοχές του εγκεφάλου, ειδικά τα δύο μισά ή ημισφαίρια, όπως λέγονται, δεν επικοινωνούν σωστά, ως αποτέλεσμα ηλεκτρικής ανισορροπίας. Κατά συνέπεια, ο εγκέφαλος δυσκολεύεται να λειτουργήσει ως σύνολο. Έτσι, ένα παιδί με εγκεφαλική ανισορροπία μπορεί να έχει ιδιαίτερα ανεπτυγμένες τις δεξιότητες που συνδέονται με τις περιοχές του εγκεφάλου που λειτουργούν καλύτερα, κι αντίστοιχα λιγότερο αναπτυγμένες τις δεξιότητες που σχετίζονται με τις περιοχές του εγκεφάλου που υπολειτουργούν.
“Για να λειτουργήσει φυσιολογικά ο εγκέφαλος, οι δραστηριότητες του δεξιού και του αριστερού ημισφαιρίου πρέπει να δουλεύουν αρμονικά, σαν μια ορχήστρα σε συναυλία. Όταν μια ορισμένη λειτουργία δεν μπορεί να δουλέψει εντός ρυθμού, τότε ολόκληρο το ημισφαίριο ενδέχεται να “παίξει φάλτσα”, ενώ η άλλη πλευρά προσπαθεί να το αγνοήσει. Αυτό προκαλεί δυσαρμονία σε τέτοιο βαθμό ώστε οι δύο πλευρές να μην μπορούν πια να ανταλλάξουν και να αφομοιώσουν αποτελεσματικά πληροφορίες. Ο εγκέφαλος αποσυνδέεται λειτουργικά.”
Η δομή του νευρικού συστήματος είναι αρκετά περίπλοκη. Το αριστερό ημισφαίριο, για παράδειγμα, είναι υπεύθυνο για την ενεργοποίηση των μυών της δεξιάς πλευράς του σώματος. Ενώ οι μύες ενεργοποιούνται από ένα ορισμένο κέντρο ελέγχου στον εγκέφαλό σου, η σωστή εναρμόνιση κι ο συγχρονισμός αυτών των κινήσεων ελέγχονται από άλλο τμήμα του εγκεφάλου. Βλέπεις λοιπόν, πόσο σημαντικό είναι όλες αυτές οι περιοχές του εγκεφάλου να βρίσκονται σε απόλυτο συγχρονισμό για την επίτευξη της συνολικής συνεργασίας στο σώμα.
Το αριστερό και το δεξί ημισφαίριο αντιστοιχούν επίσης σε διαφορετικές λειτουργίες και χαρακτηριστικά. Η δεξιά πλευρά του εγκεφάλου είναι η πιο συναισθηματική πλευρά κι είναι πολύ καλή στην μη λεκτική επικοινωνία. Μπορεί επίσης να διαισθανθεί ολόκληρο το σώμα και την θέση του στον χώρο και να καταγράφει πληροφορίες από το περιβάλλον μέσω των ειδικών αισθήσεων. Ενώ το δεξί μέρος του εγκεφάλου συνθέτει την μεγαλύτερη εικόνα, το αριστερό επικεντρώνει στις λεπτομέρειες. Το αριστερό μέρος ελέγχει τους μικρούς μύες και τις λεπτές κινητικές ικανότητες. Μετατρέπει τους διάφορους ήχους των γραμμάτων και των συλλαβών σε γλώσσα, αποτελώντας συνολικά το γραμμικό και λογικό μέρος του εγκεφάλου.
Σε επόμενη ανάρτηση, θα εμβαθύνουμε παραπάνω στην αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο τμημάτων του εγκεφάλου, για την ώρα όμως είναι καλό να αντιληφθούμε ότι, όταν το ένα τμήμα του εγκεφάλου υπολειτουργεί ή υπερλειτουργεί, επηρεάζεται αυτόματα μια πληθώρα λειτουργιών που σχετίζονται με το ημισφαίριο χωρίς ισορροπία.
Πώς συμβαίνει αυτό στα παιδιά;
Γεννιόμαστε με περίπου 100 δισεκατομμύρια εγκεφαλικά κύτταρα κι όμως, αυτά καλύπτουν μόνο το 25 τοις εκατό του βάρους που ζυγίζει ένας πλήρως ανεπτυγμένος εγκέφαλος ενηλίκου. Όπως ακριβώς και κάθε άλλο όργανο του σώματος, τα εγκεφαλικά κύτταρα, που ονομάζονται νευρώνες, αναπτύσσονται αλλά και σχηματίζουν αμέτρητες συνδέσεις με άλλους νευρώνες, για να επικοινωνούν μεταξύ τους. Στα χρόνια της πρώιμης εγκεφαλικής ανάπτυξης, από την κοιλιά της μητέρας μέχρι τα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης, τα δύο διαφορετικά τμήματα του εγκεφάλου δεν αναπτύσσονται με τον ίδιο ρυθμό. Από την κοιλιά της μητέρας κι αμέσως μετά τη γέννηση, το δεξί τμήμα του εγκεφάλου ξεκινά πρώτο να αναπτύσσεται. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό “στάδιο της παρατήρησης”, όπου το μωρό εξερευνά το περιβάλλον και μαθαίνει να χρησιμοποιεί το σώμα του. Στην ηλικία των τριών περίπου, το επίκεντρο περνά στο αριστερό τμήμα του εγκεφάλου. Το παιδί μπαίνει στο διάσημο “στάδιο των γιατί ”. Σε αυτό το στάδιο, αναπτύσσει την γλωσσική ικανότητα και ξεκινά να ερευνά τις λεπτομέρειες του κόσμου που το περιβάλλει. Στα επόμενα στάδια της εγκεφαλικής ανάπτυξης, το επίκεντρο συνεχίζει να μετακινείται από τα αριστερά στα δεξιά σε άψογο ρυθμό και συγχρονισμό, σχηματίζοντας νέους νευρώνες και διαδρόμους, αλλά και ενδυναμώνοντας άλλους νευρώνες, ενώ ο εγκέφαλος ρυθμίζει και συγχρονίζει κάθε νέα συμπεριφορά.
Πώς μπορούμε να παρακολουθήσουμε αυτήν την διαδικασία;
Πολλές μαμάδες γνωρίζουν τους σημαντικούς σταθμούς στην ανάπτυξη του παιδιού τους, τους οποίους οι παιδίατροι ελέγχουν για να υπολογίζουν την ανάπτυξη του νεογέννητου μωρού. Πρόκειται για απλές μετρήσεις, όπως το βάρος και το ύψος του μωρού, την παρουσία ή απουσία των “πρωταρχικών αντανακλαστικών” κι άλλα τέτοια χαρακτηριστικά σημεία, όπως το αν μπορεί το μωρό να σηκώσει το κεφάλι του, πότε θα μπουσουλήσει και πότε θα περπατήσει. Τι σημαίνουν όμως αυτοί οι σταθμοί για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος του παιδιού;
Ο Μελίλο μάς εξηγεί:
“Κάθε σημαντικό βιολογικά γεγονός στην ανάπτυξη του παιδιού, από την αναγνώριση του χαμόγελου της μητέρας ή της φωνής του πατέρα μέχρι την ικανότητα να κάθεται, να περπατά και να μιλά, είναι αποτέλεσμα νέων συνδέσεων, οι οποίες παράγουν ηλεκτρική διέγερση μεταξύ των νευρώνων μέσα στο δίκτυο των νευρικών συνάψεων. Οι σταθμοί που εναγωνίως οι γονείς περιμένουν να απαθανατίσουν είναι στην πράξη δείκτες της ανάπτυξης των συνάψεων και της ομαλής εξέλιξης του νευρικού συστήματος.”
Κατά την ανάπτυξη του εγκεφάλου, κάθε καινούρια δεξιότητα οδηγεί με την σειρά της σε άλλη και άλλη, ακολουθώντας μια σχεδιασμένη αλληλουχία δεξιοτήτων μέσα σε μια ορισμένη πορεία χρόνου. Όλες οι καινούριες δεξιότητες χτίζονται πάνω σε δεξιότητες που το παιδί έχει ήδη αποκτήσει, επομένως καμία δεξιότητα δεν επιτρέπεται να προσπεραστεί. Όταν τέτοιοι σταθμοί προσπερνιούνται, αυτόματα σημαίνει ότι κάποια σύνδεση δεν έχει γίνει ακόμα στο νευρολογικό επίπεδο. Αν ένα παιδί δεν παίρνει τα απαραίτητα ερεθίσματα την στιγμή που πρέπει, οι νευρώνες που θα έπρεπε να συνθέσουν τις νέες συνδέσεις και να ορίσουν έτσι τους νέους σημαντικούς σταθμούς, χάνουν την σειρά τους. Όταν κάτι τέτοιο συμβαίνει σε μεγάλη συχνότητα ή σε κρίσιμες στιγμές της ανάπτυξης του εγκεφάλου, ενδέχεται να διαταραχθούν τα ομαλά μοτίβα ανάπτυξης του εγκεφάλου, οδηγώντας σε καθυστέρηση σημαντικές πλευρές της ανάπτυξης. Με την σειρά της, η πλευρά του εγκεφάλου, που έχασε τις συνδέσεις, οδηγείται σε καθυστέρηση, ενώ η απέναντι πλευρά συνεχίζει την διαδικασία.
Ο εγκέφαλος δεν μπορεί να λειτουργήσει στον απόλυτο βαθμό, αν δεν έχει συγχρονισμό
Οι συνέπειες που έχει ένας αναπτυσσόμενος εγκέφαλος χωρίς συγχρονισμό είναι ότι το παιδί ενδέχεται να μείνει πίσω σε σχέση με τους συνομηλίκους του. Ο Μελίλο αναφέρει: “Έχουμε σήμερα αποδείξεις ότι ένα τέτοιο πρόβλημα επικοινωνίας ευθύνεται για μεγάλη σειρά συμπεριφορικών, κοινωνικών και μαθησιακών δυσκολιών”. Με την χειροπρακτική φροντίδα, μπορούμε να απομακρύνουμε τις παρεμβολές του νευρικού συστήματος, για να ανακόψουμε δυσπροσάρμοστα νευρολογικά μοτίβα. Μαζί με κάποιες απλές ασκήσεις για το σπίτι, μπορούμε να βοηθήσουμε τον εγκέφαλο του παιδιού να ανασυνδεθεί και να δουλέψει ως σύνολο.
Στο Ινστιτούτο Χειροπρακτικής, παρακολουθούμε παιδιά με ζητήματα στην σπονδυλική στήλη, νευρολογικά προβλήματα, αλλά και για έναν απλό γενικό έλεγχο. Κάλεσέ μας για να μάθεις πώς μπορούμε να βοηθήσουμε εσένα και τα παιδιά σου.
